روح الله مدبر کارشناس بین المللی و مسائل روسیه در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص اهمیت و نتایج سفر وزیر امور خارجه کشورمان به بلاروس و روسیه، گفت: سفر آقای عراقچی و هیئت همراه به بلاروس و روسیه بیانگر این است که سیاست خارجی تهران بر مبنای همکاری با شرکای قابل اعتماد خود در حال طراحی است؛ آن هم در شرایطی که طی حدود یک سال گذشته، آزمون و خطای گفتوگو با طرف اروپایی متأسفانه دستاورد مثبتی برای تهران به همراه نداشت.
وی افزود: این روند نهتنها موجب تغییر رویکرد طرف اروپایی به سمت گستاخانهتر شدن شد، بلکه اروپا بهصورت علنی در تجاوز مشترک اسرائیل و آمریکا طرف گرفت و رسماً از آن حمایت کرد. علاوه بر این، مکانیسم ماشه که اقدامی بود که توسط جریان غربگرا با رویکرد نگاه سادهانگارانه و اعتماد افراطی به غرب در توافق قرار گرفت، با همین شیطنت اروپاییها پیش برده شد. بنابراین اگر تهران مسیر خود را به سمت تقویت روابط، بهویژه با روسیه و قرار گرفتن در بلوک ثابت دوستان روسیه تنظیم کند، میتواند از فرصتهای متعددی برای منافع ملی استفاده کند. نمونه آن را در ریاست دورهای روسیه در شورای امنیت دیدیم که مسکو با ایجاد یک عرف جدید در نظام بینالملل، مکانیزم ماشه را نامشروع دانست و عملاً به قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایران پایان داد.
ایران به دنبال امضای یک توافق راهبردی جامع با بلاروس است
مدبر بیان کرد: علاوه بر این، تهران در صدد است با دعوت و سفر آقای لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس، مسیر امضای یک توافق راهبردی جامع با بلاروس را دنبال کند. از آنجا که بلاروس جز بلوک همکار با روسیه است و پس از امضای توافق راهبردی ایران و روسیه، این اقدام مثبت ارزیابی میشود. البته صرف امضای توافقات، اگر روی کاغذ باقی بماند، دستاوردی برای منافع ملی نخواهد داشت. نکته فوقالعاده مهمتر این است که همواره تأکید شده تهران باید تماس خود را با بلوک دوستانش و روسیه ثابت نگه دارد.
وی با اشاره به امضا توافقی میان تهران و مسکو خاطر نشان کرد: اخیراً توافقی بین وزارت امور خارجه ایران و روسیه امضا شد که این تماسها را افزایش میدهد. هرچه سطح تماس تهران با مسکو بیشتر باشد، منافع ملی ایران بهتر تأمین میشود؛ در حالی که نتانیاهو رسماً اعلام میکند بهصورت هفتگی با کرملین تماس دارد، خلأ ارتباط تهران با کرملین به هیچ وجه در راستای منافع ملی نیست، آن هم در شرایطی که مسکو دائماً از ایران حمایت میکند.
اجرایی شدن راهگذر شمال جنوب نخستین دستور کار طرف روس
این کارشناس مسائل روسیه تاکید کرد: همزمان با سفر عراقچی به مسکو، سفر ساوالیف، معاون نخستوزیر روسیه، به تهران و دیدار وی با آقای لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، و پیگیری چند پرونده مهم صورت گرفت. نخستین دستور کار طرف روس، بحث اجرایی شدن راهگذر شمال جنوب بود و اینکه دولت فدراسیون روسیه ارتباط مستقیم خود را با امنیت ملی ایران که هماهنگ با رهبری است، دنبال میکند، نشاندهنده رویکرد کلان و ساختاری منسجم مسکو در روابط با تهران است. در خلال اظهارات آقای لاوروف در کنفرانس خبری، پرسشهای خبرنگاران روس از آقای عراقچی قابل توجه بود؛ سؤالهایی که عمدتاً حول این محور میچرخید که چرا تهران همچنان به اروپا اعتماد دارد و چرا پس از خیانتهای اروپاییها، نخستین سفرها به اروپا انجام میشود. این موضوع نشان میدهد سیاست خارجی ایران زیر ذرهبین است و این پرسش در افکار عمومی روسیه وجود دارد که معنای این گرایش چیست.
لاوروف قاطعانه تأکید کرد که مسکو در کنار تهران است
مدبر عنوان کرد: آقای لاوروف قاطعانه تأکید کرد که مسکو در کنار تهران است، هیچ تجاوزی را به رسمیت نمیشناسد و هرگونه تجاوز نظامی یا سیاسی را محکوم میکند و از ایران حمایت خواهد کرد. همچنین روسیه بار دیگر تأکید کرد که دستیابی ایران به فناوری صلحآمیز هستهای، حقی لاینفک است؛ موضوعی که آقای پوتین نیز در ترکمنستان مجدداً به آقای پزشکیان یادآوری کرد. این حمایت قاطع از سوی یک عضو دائم شورای امنیت و یک بلوک قدرتمند جهانی، کاملاً در تضاد با رویکرد اروپا است. آن هم در شرایطی که آمریکا در پرونده اوکراین اروپا را به حاشیه رانده و امروز کرملین و کاخ سفید درباره بحران اوکراین تصمیمسازی میکنند. این جایگاه روسیه در نظام بینالملل و نگاه مثبت و منصفانه آن به ایران، بهویژه در یک سال گذشته، کاملاً مشهود است.
نگاه روسیه به همکاری هستهای ایران متضاد با نگاه اروپا است
این کارشناس امور بین الملل با تاکید بر تداوم روابط با اروپا، اظهار کرد: منظور از این تحلیل، قطع ارتباط با اروپا نیست، بلکه بحث بر سر مدل گفتوگوها، بهویژه در حوزه مذاکرات هستهای است. تجربه حذف چین و روسیه از گفتوگوهای پنججانبه و تمرکز صرف بر تروئیکای اروپایی نشان داد که در بزنگاههایی مانند مکانیسم ماشه، حمایت لازم فراهم نشد. در شرایطی که نگاه روسیه به همکاری هستهای ایران کاملاً متفاوت و حتی متضاد با نگاه اروپا است، ادامه گفتوگوهای تهران با آژانس و اروپا با مدل قبلی، همراستا با منافع ملی بوده و میتواند امکان امتیازگیری مناسبتر و مؤثرتری را برای ایران فراهم کند.
دیدگاهتان را بنویسید