به گزارش اقتصادآنلاین، وبسایت تحلیلی اویل پرایس در گزارشی به کاهش خرید چین و افزایش ذخیره شناور نفت ایران پرداخته است. این وبسایت تحلیلی در گزارش خود آورده است: بازگشت دونالد ترامپ به دفتر بیضی باعث شد مقامات آمریکا با شدت بیشتری تجار، واسطه‌ها و زیرساخت‌های مرتبط با نفت ایران را هدف تحریم قرار دهند و رشته‌ای از اقدامات قانون‌گذاری جدید را در جهت کاهش درآمد‌های نفتی تهران کلید بزنند. تشدید محدودیت‌ها در بحبوحه بحران میان اسرائیل و ایران شدت گرفت و کاخ سفید ابتدا پالایشگران چینی (عمدتاً پالایشگاه‌های کوچک موسوم به «چای‌پزها» در استان شاندونگ) و سپس اپراتور‌های بندری و شرکت‌های میان‌جریانی چین را که به‌طریق ادعایی با نفت ایران در ارتباطند هدف قرار داد. با قرار گرفتن بیش از ۴۰۰ نفتکش در فهرست سیاه و هدف‌گیری مستقیم حدود ۵۰ فرد مرتبط با ایران و ۲۰ شرکت، فشار ترامپ بر ایران به سطوح بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است؛ با این حال، اقدامات بیشتری در راه است.
تحریم مستقیم ترامپ علیه پالایشگران چینی ممکن است بالاخره جریان‌های نفتی ایران به چین را مختل کرده باشد. بر اساس داده‌های شرکت کیپلِر، ذخیرهٔ نفت خام ایران در مخازن شناور از ۹ میلیون بشکه در اواسط ژانویه به ۳۳٫۴ میلیون بشکه در اوایل اوت صعود کرده است و این بالاترین سطح از سال ۲۰۲۰ به شمار می‌رود. اکثریت قریب به اتفاق این نفتکش‌های گرفتار شده به‌آرامی در آب‌های سرزمینی سنگاپور و مالزی در حال لنگراندازی هستند؛ هاب‌های اصلی فعالیت‌های انتقال کشتی‌به‌کشتی (ship-to-ship یا STS) نفت ایران در سال‌های گذشته. در حالی که ایران می‌توانست به‌راحتی محموله‌ها را مستقیماً به چین تحویل دهد و از توقف در تنگه مالاکا خودداری کند، معامله‌گران نفتی تهران ترجیح می‌دهند نفتکش‌های بارگیر را برای مدتی در نزدیکی بنادر لینگی و تانجونگ پِلاپاس لنگر بیندازند.
انباشت شناور در تنگه مالاکا و کاهش واردات چین
انباشت نفت ایران در تنگه مالاکا هم‌زمان با کاهش قابل‌توجه واردات نفت خام ایران به چین در ماه ژوئیه رخ داده است. این تغییر، گسستی آشکار نسبت به روند ابتدایی سال جاری است؛ چرا که در دورهٔ ژانویه تا مارس ۲۰۲۵، واردات چین از ایران به میانگین ۱٫۵ میلیون بشکه در روز رسید و در ماه مارس به رکورد ۲ میلیون بشکه در روز اوج گرفت. فشار‌های ژئوپلیتیکی افزایشی و تغییرات در پویایی بازار به نظر می‌رسد موجب بازتنظیم آرام راهبرد تأمین نفت چین شده‌اند. پس از آغاز درخشان سال ۲۰۲۵، واردات نفت ایران به چین ابتدا در ژوئن به حدود ۱٫۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافت و در ژوئیه به تنها ۱٫۱ میلیون بشکه در روز رسید. این نزول، با وجود دسترسی آسان به حجم‌های رکوردی ذخیرهٔ شناور ایران در نزدیکی مالزی، نشان می‌دهد خریداران چینی محتاط‌تر شده‌اند؛ نه به‌خاطر کمبود عرضه، بلکه به‌خاطر نگرانی فزاینده از اجرای تحریم‌های آمریکا. وزارت خزانه‌داری آمریکا در بهار ۲۰۲۵ سه پالایشگاه در استان شاندونگ چین را به‌خاطر پالایش نفت خام ایران تحریم کرد و آنها را به فهرست دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا افزود و عملاً آنها را از شبکه‌های مالی جهانی قطع کرد. در پی این تعیین‌نام‌ها، پالایشگران بزرگ‌تر چینی در مشارکت در معاملات مرتبط با تهران رویکردی محتاطانه‌تر اتخاذ کرده‌اند.
پالایشگران چینی تحریم‌شده توسط ایالات متحده
پالایشگاه — ظرفیت — تاریخ تحریم
پتروشیمی شاندونگ شوگوآنگ لوچینگ — ۱۰۰،۰۰۰ بشکه در روز — ۲۰ مارس ۲۰۲۵
شرکت شیمیایی شاندونگ شن‌سینگ — ۴۴،۰۰۰ بشکه در روز — ۱۶ آوریل ۲۰۲۵
گروه شیمیایی هِبِی شین‌های — ۱۲۰،۰۰۰ بشکه در روز — ۸ می ۲۰۲۵
ملاحظات امنیتی و لجستیکی تهران
تصمیم تهران برای لنگراندازی چنین حجم عظیمی در جنوب شرق آسیا، بازتاب محاسبات لجستیکی و امنیتی آن است، زیرا جنگ دوازده‌روزه با اسرائیل، خطر نگهداری نفت در مجاورت سواحل ایران را تشدید کرده است. استقرار ذخیرهٔ شناور در جنوب شرق آسیا برای تهران مزیت استراتژیکی ایجاد می‌کند؛ به‌ویژه که مسیر لجستیکی را کوتاه‌تر می‌سازد اگر خریداران چینی مجدداً علاقه نشان دهند، یک نفتکش از سنگاپور می‌تواند در حدود ۷ تا ۸ روز به چینگدائو برسد، در مقابل سفر تقریباً ۲۰ روزه از بندر صادراتی جزیره خارگ ایران.
انباشت عظیم ذخایر شناور ایران، اما مالزی را در موقعیت ژئوپلیتیکی حساسی قرار داده است. دولت آمریکا آشکارا اعلام کرده که اگر مالزی در مهار تجارت غیرقانونی نفت منفعل دیده شود، ممکن است هدف بعدی ابزار تنبیهی مورد علاقهٔ ترامپ، یعنی اعمال تعرفه‌ها، قرار گیرد. اگرچه مقامات مالزی اقداماتی قابل‌مشاهده در اجرای قانون انجام داده‌اند، از جمله بازداشت چند نفتکش که در عملیات‌های بدون مجوز کشتی‌به‌کشتی در ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ دخیل بودند، اما توان آنها محدود است، صلاحیت قضایی آنها تا مرز‌های آب‌های سرزمینی محدود می‌شود. علاوه بر این، خود مالزی در تلاش بوده روابط تجاری با پکن را تقویت کند و باید در موازنه‌سازی میان دو قدرت بزرگ بسیار محتاط باشد تا خشم هیچ‌یک را برنیانگیزد.
تنوع‌بخشی چین و افزایش واردات نفت روسیه
با کاهش سهم خود از نفت ایران، به نظر می‌رسد چین در تلاش است پایهٔ تأمین نفت خام خود را گسترش دهد تا در برابر اقدامات تنبیهی احتمالی آمریکا آسیب‌پذیری کمتری داشته باشد. در ماه ژوئیه، واردات آمیزهٔ روسیه‌ای‌ای‌اس‌پی‌او به بیش از ۹۰۰،۰۰۰ بشکه در روز صعود کرد، افزایشی ۳۰ درصدی نسبت به مارس و بالاترین سطح در چهار ماه، بر اساس داده‌های حمل‌ونقلی کیپلِر. این تغییر نشان‌دهنده تلاش راهبردی برای کاهش درگیری با مسیر‌های تأمین حساس سیاسی و در عین حال تضمین امنیت انرژی است.
قیمت‌ها، تخفیف‌ها و وسوسهٔ پالایشگران چینی
اگرچه پالایشگران چینی علناً نگرانی‌های خود را دربارهٔ واردات نفت ایران ابراز می‌کنند، به‌زودی با دوراهی مهمی روبه‌رو خواهند شد که نپذیرفتن نفت ارزان‌شدهٔ ایران ممکن است وسوسه‌انگیز نباشد. قیمت برای گرید اصلی صادراتی ایران، «ایرانی لایت»، در پی انباشت نفتکش‌ها در اطراف ناحیهٔ سنگاپور/مالزی سقوط کرده است و این امر بشکه‌های ایرانی را هر چه بیشتر سخت‌انکارپذیر می‌کند. تخفیف گرید صادراتی ایران برای شش ماه متوالی عمیق‌تر شده است. پیش از آن‌که تحریم‌های آمریکا بر لوکینگ، نخستین پالایشگاهی از سه پالایشگاه چینی تحریم‌شده در مارس، اعمال شود، ایرانی لایت حدود ۰٫۸۰ دلار در هر بشکه کمتر از برنت بورس بین‌المللی انرژی (ICE) معامله می‌شد. تا پایان ژوئیه، این تخفیف به ۳٫۵ تا ۴ دلار در هر بشکه گسترش یافته بود.
در چنین سطوح تخفیف عمیقی، نفت خام ایران ممکن است به‌زودی برای پالایشگران چینی به‌ویژه بازیگران کوچک و حساس به قیمت، غیرقابل مقاومت شود. تنش میان انگیزهٔ اقتصادی و ریسک‌های نظارتی احتمالاً با ادامه فشار تحریم‌ها و انباشت ذخایر شناور ایران تشدید خواهد شد.
تعرفه‌ها، فشار‌های ثانویه و بازنگری چین در تعامل با تهران
انگیزهٔ اضافی برای ازسرگیری خرید نفت ایران ممکن است از بی‌ثباتی فزاینده پیرامون آیندهٔ تجارت نفت روسیه ناشی شود. دولت ترامپ پیش‌تر تعرفهٔ اضافی ۲۵ درصدی را بر پالایشگران هندی واردکنندهٔ نفت روسیه وضع کرده که از ۲۷ اوت اجرایی می‌شود، که نشان‌دهندهٔ احتمال گسترش مجازات‌های ثانویهٔ تجاری است. در حالی که واشینگتن و پکن هم‌اکنون در چارچوب مذاکرات مرتبط با آتش‌بس کلی‌تر درگیر هستند، آن توافق برای انقضا در ۱۲ اوت زمان‌بندی شده است. اگرچه رئیس‌جمهور ترامپ از پیشرفت در مذاکرات سخن گفته، احتمال تمدید تحریم‌های ثانویه علیه چین را رد نکرده است.
در حالی که پکن می‌گوید سیاست انرژی‌اش بر اساس منافع ملی شکل می‌گیرد، چشم‌انداز در حال تحول تحریم‌ها ممکن است مسئولان چینی را وادارد تا خطر نسبی تعامل با تهران را مجدداً ارزیابی کنند. در چنین بستر تحریمی، نفت ایران که اکنون به‌شدت تخفیف‌خورده، ممکن است به‌عنوان گزینه‌ای قابل‌قبول‌تر ظاهر شود.
دیدگاهتان را بنویسید