دوزینگ پمپ دیافراگمی چیست و چه کاربردی دارد؟

دوزینگ پمپ دیافراگمی، نوعی پمپ جابجایی مثبت است که با استفاده از دیافراگم انعطاف‌پذیر، سیال را به داخل و خارج محفظه پمپاژ منتقل می‌کند. در این نوع پمپ دیافراگمی، حرکت رفت‌وبرگشتی دیافراگم باعث ایجاد خلأ و فشار در محفظه شده و این فرآیند، جابجایی سیال را امکان‌پذیر می‌کند. وجود شیرهای یک‌طرفه در ورودی و خروجی پمپ، از برگشت سیال جلوگیری کرده و دقت تزریق را افزایش می‌دهد.مهم‌ترین ویژگی این پمپ، ساختار کاملاً ایزوله آن است؛ به‌طوری‌که سیال هرگز با اجزای محرک (مانند موتور) به‌طور مستقیم در تماس قرار نمی‌گیرد. بنابراین، خطر نشتی یا آلودگی به حداقل می‌رسد و این موضوع موجب افزایش طول عمر دستگاه و پایداری عملکرد آن خواهد شد.

 انواع دوزینگ پمپ دیافراگمی و کاربرد هرکدام

دوزینگ پمپ های دیافراگمی در انواع متنوعی عرضه می شوند که هر کدام، برای کاربرد خاصی طراحی شده اند. در ادامه به معرفی انواع این پمپ ها و کاربردهای متداول هر کدام می پردازیم:

۱-   دوزینگ پمپ مکانیکی

دوزینگ پمپ مکانیکی، توسط موتور الکتریکی و با مکانیزمی ساده، سیال را با دقت و به صورت یکنواخت پمپاژ  می کند. معمولاً این پمپ ها در تصفیه آب، صنایع غذایی، داروسازی و شیمیایی، برای تزریق دقیق مواد شیمیایی، افزودنی ها و مایعات حساس استفاده می شوند.  

۲-   دوزینگ پمپ الکترومغناطیسی یا سولنوئیدی

دوزینگ پمپ الکترومغناطیسی (سولنوئیدی) ساختاری ساده و عملکردی دقیق دارد. این پمپ با نیروی مغناطیسی سلونوئید، حرکت رفت وبرگشتی دیافراگم را کنترل نموده و فرآیند تزریق را با دقت بالا انجام می دهد. این پمپ برای فشار و دبی کم تا متوسط مناسب است و در تصفیه فاضلاب، داروسازی و کشاورزی، برای تزریق دقیق مواد شیمیایی، کود و … استفاده می شود.

۳-   دوزینگ پمپ هیدرولیکی

این دوزینگ پمپ دیافراگمی با استفاده از سیال هیدرولیک در یک طرف دیافراگم، حرکت آن را کنترل می کند و قادر است فشارهای بسیار بالایی را تحمل کند. این پمپ به دلیل مقاومت بالا در شرایط سخت، در کارگاه های صنعتی، فرآیندهای شیمیایی سنگین، نفت و گاز و خطوط تولید با دبی بالا، کاربرد فراوانی دارد. جریان پایدار و دقیق این پمپ ها، آنها را برای تزریق مواد خورنده، اسیدها و مایعات سنگین، مناسب کرده است.

۴-   دوزینگ پمپ پنوماتیکی

پمپ پنوماتیک، به جای موتور الکتریکی از هوای فشرده جهت کنترل حرکت دیافراگم استفاده می کند که این ویژگی، سبب ایمنی بیشتر در محیط های حساس می شود. این پمپ به دلیل قابلیت خودمکش و توانایی پمپاژ سیالات سنگین و خورنده، در صنایع شیمیایی، پتروشیمی و محیط های خطرناک کاربرد گسترده ای دارد و برای انتقال مواد حساس و خطرناک، بسیار مناسب است.

۵-   پمپ های غشایی تک دیافراگمی و دو دیافراگمی

دوزینگ پمپ های دیافراگمی از نظر ساختار، به دو نوع تک دیافراگمی و دو دیافراگمی تقسیم می شوند. نوع تک دیافراگمی طراحی ساده تری داشته و برای پمپاژ مایعات رقیق مانند آب مناسب است. نوع دو دیافراگمی با ایجاد توازن فشار و کاهش نوسان جریان، پایداری بیشتری داشته و برای سیالات ساینده و شرایط کاری سنگین تر مناسب است.

 عملکرد دوزینگ پمپ دیافراگمی چگونه است؟

عملکرد دقیق دوزینگ پمپ دیافراگمی، عامل اصلی محبوبیت آن در صنایع حساس است. این پمپ با حرکت رفت وبرگشتی یک دیافراگم انعطاف پذیر، سیال را از طریق شیرهای یک طرفه به داخل محفظه مکیده و با فشار کنترل شده، آن را به سمت خروجی هدایت می کند. از آنجایی که سیال با اجزای متحرک در تماس نیست، خطر نشتی، آلودگی و خوردگی کاهش یافته و طول عمر دستگاه افزایش می یابد. نیروی حرکت دیافراگم (بسته به نوع پمپ) از طریق موتور الکتریکی، سلونوئید، سیال هیدرولیک یا هوای فشرده تأمین می شود. با تنظیم سرعت ضربه، دبی تزریقی به صورت دقیق کنترل می شود. در مدل های پیشرفته از دیافراگم دوم، برای کاهش نوسان جریان و افزایش پایداری فرآیند، بهره وری می گردد.

 مهم ترین مزایای استفاده از دوزینگ پمپ دیافراگمی

دوزینگ پمپ های دیافراگمی، مزایای متعددی دارند که در تزریق دقیق مایعات نقش مهمی ایفا می کنند. در ادامه، مهمترین مزایای این پمپ ها آورده شده است:

• تزریق دقیق و یکنواخت: دیافراگم حجم ثابتی از سیال را با جریان یکنواخت و بدون نوسان، تزریق می کند.
• جدا بودن مسیر سیال از قطعات مکانیکی: سیال با قطعات مکانیکی در تماس نیست؛ بنابراین از خوردگی، نشتی و آلودگی جلوگیری می شود.
• مقاوم در برابر مواد خورنده: این پمپ دارای بدنه و دیافراگم مقاوم، در مقابل اسیدها و مواد شیمیایی خورنده است.
• ایمنی بالا در محیط های خطرناک: مدل های پنوماتیک با کارکرد بدون موتور و جرقه، ایمنی بیشتری دارند.
• قابلیت خودمکش: این پمپ بدون نیاز به پرکردن اولیه، به سرعت آماده به کار می شود.
• نگهداری آسان و دوام بالا: ساختار ساده و عدم تماس مکانیکی، باعث کاهش نیاز به سرویس و افزایش طول عمر پمپ می شود.
• قابلیت اتصال به اتوماسیون: امکان کنترل و مانیتورینگ دقیق با سیستم PLC و سنسورها
• کار در فشارهای مختلف: قابل استفاده در فشارهای پایین تا بسیار بالا

 تفاوت دوزینگ پمپ دیافراگمی با دیگر انواع پمپ ها

دوزینگ پمپ های دیافراگمی از نظر ساختار، عملکرد، دقت، نوع سیال و ایمنی، با دیگر پمپ ها تفاوت هایی دارند که در ادامه بررسی می کنیم:

·        دقت بالا در تزریق: این پمپ با دیافراگم انعطاف پذیر، سیال را به طور دقیق و بدون نوسان جابجا می کند، در حالی که پمپ های دیگر بر اساس حرکت چرخشی یا رفت و برگشتی عمل می کنند.

·        جابجایی سیالات خورنده و ویسکوز: دوزینگ پمپ دیافراگمی، سیالات خورنده و ساینده را بدون تماس مستقیم با قطعات مکانیکی پمپ منتقل می کند، در حالی که پمپ های معمولی چنین قابلیتی ندارند.

·        جلوگیری از خوردگی و نشتی: در دوزینگ پمپ های دیافراگمی، سیال هیچ گونه تماس مستقیمی با قطعات مکانیکی ندارد؛ بنابراین از خوردگی، آلودگی و نشتی جلوگیری می شود.

·        کاربرد در محیط های حساس: این پمپ ها برعکس سایر پمپ ها، قابلیت کار در محیط های پرخطر (مانند صنایع شیمیایی و دارویی) را دارند.

·        ایمنی بالا: مدل های پنوماتیک این پمپ ها، بدون موتور الکتریکی کار می کند، بنابراین خطر جرقه و انفجار کاهش می یابد.

·        نگهداری کم: ساختار ساده و عدم تماس مکانیکی این دوزینگ پمپ ها، باعث شده نیاز کمتری به تعمیرات و نگهداری داشته باشند.

نکات مهم در انتخاب دوزینگ پمپ دیافراگمی

در ادامه، مهم ترین فاکتورهایی که هنگام انتخاب یک دوزینگ پمپ دیافراگامی باید در نظر گرفته شود را آورده ایم:

• نوع سیال: پمپ باید با ویژگی های سیال مورد نظر مانند خورندگی، غلظت یا وجود ذرات ساینده سازگار باشد.
• دبی و دقت تزریق: مدلی را انتخاب کنید که بتواند حجم مشخصی از سیال را با دقت بالا و بدون نوسان، تزریق کند.
• فشار کاری: پمپ باید توانایی کار در فشار عملیاتی مورد نیاز شما را داشته باشد.
• ایمنی در محیط های خطرناک: برای محیط های قابل اشتعال یا انفجاری، مدل های پنوماتیک بدون موتور برقی ایمن تر هستند.
• جنس بدنه و دیافراگم: نوع متریال و مواد کاربردی در این پمپ ها، باید در برابر مواد شیمیایی و شرایط خورنده مقاوم باشند.
• نگهداری آسان: طراحی ساده و قطعات کمتر، نگهداری پمپ را آسان و هزینه ها را کمتر می کند.
• قابلیت اتوماسیون: قابلیت اتصال به سیستم های PLC و سنسورها، برای کنترل دقیق جریان اهمیت دارد.
• صرفه اقتصادی: پمپ هایی با مصرف انرژی کمتر و طول عمر بیشتر، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر هستند.

جمع بندی

دوزینگ پمپ دیافراگمی به دلیل دقت بالا، ساختار ایمن و قابلیت تزریق سیالات مختلف، به یکی از گزینه‌های محبوب در صنایع مختلف تبدیل شده است. این پمپ با استفاده از دیافراگم، بدون تماس مستقیم با قطعات مکانیکی، مایعات خورنده، اسیدی یا حساس را به‌صورت یکنواخت و کنترل‌شده تزریق می‌کند. از تصفیه آب و فاضلاب گرفته تا صنایع دارویی، غذایی و شیمیایی، همه از مزایای این پمپ بهره‌مند می‌شوند. اگر به دنبال راهکاری مطمئن، کم‌هزینه و دقیق برای تزریق مواد شیمیایی هستید، پمپ دوزینگ دیافراگمی انتخابی ایده‌آل خواهد بود.