صنعت پالایش نفت، شریان حیاتی اقتصاد ایران، بیش از یک بخش تولیدی صرف است؛ نبض آن بر ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور تأثیر مستقیم دارد. ناصر عاشوری، دبیر انجمن کارفرمایی صنعت پالایش نفت کشور، در جمع خبرنگاران با تشریح وضعیت این صنعت، بر لزوم حفظ و تقویت آن تأکید کرد تا بتواند علاوه بر خودکفایی، در توسعه اقتصادی کشور نیز نقشی محوری ایفا کند. اما پشت پرده این صنعت استراتژیک، چالش‌های عمیقی نهفته است که بقا و کارایی آن را تهدید می‌کند.
قربانیان خاموش فرسودگی: ۲۰ کشته در ۳ سال!
عاشوری با اشاره به ایثارگری شرکت‌های پالایشی در “جنگ ۱۲ روزه” که ظرفیت تولید فرآورده‌های ویژه را برای تولید بنزین و گازوئیل کشور به کار گرفتند، پرده از واقعیتی تلخ برداشت: ماهیت کار در پالایشگاه‌ها ذاتاً خطرآفرین است و متأسفانه در دو تا سه سال گذشته، بیش از ۲۰ نفر از کارگران این صنعت در حوادث جان خود را از دست داده‌اند. نکته قابل تأمل اینجاست که به گفته وی، “افزایش حوادث صنعت پالایش از مدیریت غیربهینه یا مشکلات بخش HSE نیست”، بلکه “دلیل اصلی افزایش حوادث، فرسودگی پالایشگاه‌هاست که نیاز به تعمیرات و به‌روزآوری را بیشتر می‌کند.” این اظهارات، زنگ خطری جدی برای ایمنی نیروی انسانی در مواجهه با تجهیزات قدیمی و فرسوده است. در حالی که پالایشگاه‌های مدرن جهان به سیستم‌های رباتیک مجهز شده‌اند، تاسیسات داخلی همچنان با اتکا به نیروی انسانی و به صورت سنتی اداره می‌شوند، شکاف تکنولوژیکی که مستقیماً بر امنیت و کارایی تأثیر می‌گذارد.
ناترازی سوخت: تولید مناسب، مصرف فاجعه‌بار!
دبیر انجمن کارفرمایی صنعت پالایش نفت به موضوع ناترازی سوخت در کشور نیز پرداخت. وی تأکید کرد که این مشکل از بخش تولید نشأت نمی‌گیرد، چرا که روند تولید بنزین و گازوئیل در ایران روندی روبه‌رشد و منطقی دارد. به گفته او، “متوسط مصرف بنزین در سال جاری حدود ۱۳۰ میلیون لیتر در روز و متوسط تولید آن حدود ۱۲۰ میلیون لیتر در روز است.” این آمار، نشان‌دهنده کسری ۱۰ میلیون لیتری است که کشور را ناگزیر به واردات بنزین و گازوئیل کرده است. عاشوری ریشه اصلی این ناترازی را نه در تولید، بلکه در “روند مصرف غیرمنطقی” و “میزان قاچاق” دانست. وی تولید خودروهای پرمصرف، ناوگان فرسوده و قاچاق سوخت را از جمله عواملی برشمرد که موجب پیشی گرفتن مصرف از تولید شده‌اند.
نبرد بر سر قیمت‌گذاری: از اعتراض روغن‌سازان تا احتمال شکایت به دیوان عدالت!
یکی دیگر از محورهای صحبت‌های عاشوری، انتقاد شدید از بازگشت قیمت‌گذاری فرآورده‌های ویژه به دولت بود. وی این اقدام را غیرقانونی دانست و اظهار داشت که “ستاد تنظیم بازار یا سازمان برنامه و بودجه یا وزارت نفت نمی‌توانند قانونی که از ۸ سال پیش مصوبه هیئت وزیران دارد را بدون مصوبه جدید هیئت وزیران باطل کنند.” عاشوری معتقد است قیمت‌گذاری این فرآورده‌ها باید بر عهده انجمن صنعت پالایش باشد، اما اکنون به شرکت پالایش و پخش واگذار شده است. ریشه این تغییر نیز به اعتراض روغن‌سازان بازمی‌گردد که خواستار خرید ارزان‌تر “لوبکات” بودند. دبیر انجمن هشدار داد که در صورت عدم بازگشت این اختیار به انجمن، احتمال شکایت به دیوان عدالت اداری وجود دارد.
معضل پالایشگاه‌های کوچک و هزینه حمل خوراک: چالش‌های جدید!
عاشوری در ادامه، خواستار ساماندهی وضعیت “نابسامان پالایشگاه‌های کوچک” توسط وزارت نفت شد. برخی از این سرمایه‌گذاران بیش از ۶ ماه است که به دلیل “نامشخص بودن وضعیت خوراک” با توقف کار مواجه‌اند. وی بر اهمیت پالایشگاه‌های کوچک از منظر پدافند غیرعامل و همچنین توانایی آن‌ها در ورود سریع‌تر به مدار بهره‌برداری با سرمایه‌گذاری کمتر تأکید کرد. در پایان، دبیر انجمن به چالش جدیدی در خصوص هزینه حمل خوراک پالایشگاه‌ها اشاره کرد. در حالی که پیش از این این هزینه بر عهده دولت بوده است، اکنون دولت قصد دارد به دلیل مشکلات اقتصادی خود، این بار را بر دوش پالایشگاه‌ها بیندازد؛ موضوعی که از نظر عاشوری “پذیرفتنی نیست.” وی در پاسخ به سوالی درباره کیفیت بنزین تولیدی کشور نیز خاطرنشان کرد که “حداقل ۷۰ درصد بنزین تولیدی پالایشگاه‌های کشور باکیفیت است.” این اظهارات، تصویر جامعی از چالش‌ها و مطالبات بخش خصوصی در صنعت پالایش نفت کشور ارائه می‌دهد که نیازمند توجه فوری و راهکارهای بنیادین است.
منبع:
تسنیم
پریا ابراهیمی
دیدگاهتان را بنویسید